Chwościk buraka cukrowego jest chorobą o największym znaczeniu gospodarczym w uprawie buraka cukrowego. Jego zwalczanie jest bardzo trudne, ponieważ wykształca on biotypy odporne na działanie substancji czynnych. Powstawaniu odporności sprzyja brak rotacji substancjami czynnymi. Szansą na ograniczenie chorób przez chwościk jest stosowanie metod niechemicznych, w tym stosowanie preparatów mikrobiologicznych.
Objawy chwościka buraka
Chwościk buraka cukrowego, wywołany przez grzyb Cercospora beticola, objawia się na liściach buraka cukrowego w postaci małych, brunatnych plamek otoczonych czerwoną lub brunatno-czerwoną obwódką. W pierwszej kolejności objawy chwościka buraka widoczne są na najstarszych liściach, z czasem infekowane są też młode liście. Z biegiem czasu plamki się powiększają, łączą i prowadzą do nekroz — zasychania dużej części blaszki liściowej, a nawet całych liści.
Próg ekonomicznej szkodliwości
Rośliną wskaźnikową, na której zwykle wcześniej pojawiają się objawy choroby, niż na buraku cukrowym jest burak ćwikłowy. Dlatego też zalecany jest jego wysiew na plantacji produkcyjnej w celu określenia potencjalnego zagrożenia chwościkiem buraka.
Próg ekonomicznej szkodliwości jest uzależniony do daty przeprowadzenia obserwacji, nie mniej pierwsze zabiegi należy wykonać, gdy na 5% roślin zaobserwowano pierwsze objawy. Szybkie działanie zmniejszy ryzyko szybkiego rozprzestrzeniania się choroby na plantacji oraz ograniczy rozwój choroby.
Zdrowy łan nie tylko dzięki fungicydom
Zwalczanie chwościka buraka — oprysk środkiem grzybobójczym, takim jak te: https://osadkowski.pl/srodki-ochrony-roslin/fungicydy--c-001107, jest ostatnim etapem reakcji na porażenie upraw tą chorobą. Ważną rolę odgrywają zabiegi nawożenia dolistnego, które mają korzystny wpływ na stan fitosanitarny plantacji. Liczne badania prowadzone w ośrodkach naukowych krajowych i zagranicznych wskazują na korzystny wpływ zastosowania miedzi (Cu) i krzemu (Si) na zdrowotność plantacji buraka cukrowego. Dlatego też eksperci z firmy Osadkowski, w technologii prowadzenia uprawy buraka cukrowego, rekomendują aplikację rozwiązań opartych o te dwa pierwiastki. Cennym wzmocnieniem technologii fungicydowej jest aplikacja Barrier Si-Ca oraz IonBlue. Produkty te oddziałują na rośliny wielokierunkowo, w tym także fitosanitarnie. Barrier Si - Ca (mechanicznie) i IonBlue (systemicznie) zwiększają odporność roślin buraka cukrowego na stres biotyczny (np. związany z porażeniem przez choroby).
Zupełną nowością jest aplikacja preparatów mikrobiologicznych, których zadaniem jest indukowanie naturalnych mechanizmów odporności roślin buraka na stres abiotyczny i biotyczny. W efekcie aplikacji produktu ProBeet WG rośliny są w bardzo dobrej kondycji i są mniej podatne na infekcję, między innymi sprawcą chwościka buraka cukrowego. Pozwala to na przesunięcie decyzji o wykonaniu zabiegu fungicydowego.
Jakie fungicydy można zastosować w buraku cukrowym?
Z roku na rok zmniejsza się ilość dostępnych substancji czynnych, które można wykorzystać do zwalczania chwościka i innych chorób w buraku cukrowym. Obecnie w Polsce zarejestrowanych są 52 produkty, które można stosować do zwalczania chwościka buraka. Jednak oparte są one na bardzo małej liczbie substancji czynnych:
- strobiluryny: azoksystrobina, piraklostrobina
- SDHI: boskalid, fluksapyroksad
- morfolina: fenpropidyna,
- miedź,
- triazole: tebukonazol, mefentriflukonazol, tertakonazol, difenkonazol.
Większość substancji czynnych zaliczana jest do grupy triazoli, a doniesienia naukowe wskazują, że Cercospora besticola wytworzyła szczepy o odporności krzyżowej, czyli na mechanizm działania tej grupy. Oznacza to, że gdy chorobę powoduje biotyp odporny- skuteczność działania produktu zawierającego dowolny triazol, będzie niezadowalająca.
Producenci środków ochrony roślin wychodzą naprzeciw oczekiwaniom i przygotowują produkty łączące substancje czynne o różnych mechanizmach działania np. azoskstrobinę i difenkonazol w produkcie Amistar Gold Max. Alternatywą dla mieszanin fabrycznych, jest przygotowanie odpowiedniego tank mix będącego elementem technologii ochrony grzybobójczej.
Zwykle w celu ochrony plantacji buraka cukrowego niezbędne jest wykonanie więcej niż jednego zabiegu grzybobójczego.
Jak przeciwdziałać odporności Cercospora besticola?
Ważną rolę w strategi prowadzenia łanu powinno być zadbanie o bardzo dobrą kondycję roślin uprawnych, która jest wypadkową wielu zabiegów agrotechnicznych, w tym nawożenia dolistnego. Bardzo ważną rolę dogrywają zabiegi niechemiczne, czyli wykorzystanie korzystnego wpływu na stan fitosanitarny plantacji, takich produktów jak ProBeet WG, Barrier Si- Ca oraz IonBlue- są one dostępne w firmie Osadkowski.
Jakie jeszcze choroby występują w uprawie buraka cukrowego?
Burak cukrowy atakowany jest przez choroby już od momentu siewu, praktycznie do jego zbioru. Oprócz opisanego wyżej chwościka buraka cukrowego w uprawie występuje:
- zgorzel siewek
- rizomania
- mączniak prawdziwy buraka
- rdza buraka
- brunatna plamistość liści buraka
- alternarioza buraka
Choroby te jednak występują w dużo mniejszym nasileniu i ich znacznie gospodarcze nie jest jeszcze znaczące. Nie mniej należy prowadzić monitoring plantacji również pod kątem występowania tych chorób.
