Policja Gdańsk: Odpowiedzialność prawna nieletnich tematem spotkań policjantów z młodzieżą.

W miniony piątek w spotkaniu z uczniami dwóch klas VIII Szkoły Podstawowej nr 11 w Gdańsku uczestniczyli mł.asp. Jerzy Malik ii asp.szt. Sylwia Chwedoruk - policjanci, którzy zajmują się profilaktyką i problematyka nieletnich. Na spotkaniach obecna była także dzielnicowa mł.asp. Patrycja Bachryj. Policjant i policjantki przekazali młodzieży najważniejsze informacje związane z odpowiedzialnością prawną nieletnich w przypadku konfliktu z prawem. Funkcjonariusze wspomnieli ponadto o niebezpieczeństwach płynących z niewłaściwego korzystania z sieci internet, o którymi zasadach powinny kierować się młodzi ludzie korzystający z wszelkiego rodzaju grup społecznościowych czy forów internetowych. Przede wszystkim starali się przekazać słuchaczom, że nikt w internecie nie jest anonimowy.
W minionym tygodniu cykliczne spotkania z uczniami klas I i II Liceum Ogólnokształcącego nr 19 w Gdańsku zakończyły podkom. Emilii Karczewska i asp.szt. Joanna Kachel z Wydziału Prewencji gdańskiej komendy. Podczas pogadanek z uczniami liceum policjantki poruszały zagadnienia dotyczące odpowiedzialności prawnej nieletnich. Tematem prelekcji funkcjonariuszek była także cyberprzemoc i zagrożenia związany z internetem.

Odpowiedzialność prawna nieletnich
Problematykę nieletnich reguluje w Polsce Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich z dnia 26 października 1982 roku, która ma na celu dążenie do przeciwdziałania demoralizacji i przestępczości nieletnich i stwarzania warunków powrotu do normalnego życia nieletnim, którzy popadli w konflikt z prawem bądź z zasadami współżycia społecznego, umacniania funkcje opiekuńczo – wychowawcze i poczucie odpowiedzialności rodzin za wychowanie nieletnich.

Podstawowe pojęcia
Nieletni:
- osoba, która w wieku 13-17 lat popełniła czyn karalny,
- osoba zagrożona demoralizacją do 18 roku życia,
- osoba, wobec której stosuje się środki wychowawcze i poprawcze do 21 roku życia.
o Małoletni: osoba w wieku poniżej 18 roku życia (kodeks cywilny).
o Młodociany: osoba, która w chwili popełnienia czynu zabronionego nie osiągnęła 21 roku życia i w chwili orzekania przed sądem pierwszej instancji nie osiągnęła 24 roku życia (kodeks karny).
o Czyn karalny
Rozumie się przez to czyn zabroniony przez ustawę jako:
- przestępstwo lub przestępstwo skarbowe albo
- wykroczenie określone w art. 50a, art. 51, art. 69, art. 74, art.76, art. 85, art. 87, art. 119, art. 122, art. 124, art. 133 lub art.143 Kodeksu wykroczeń.
o Demoralizacja: wg słownika języka polskiego jest to odrzucenie obowiązujących norm moralnych, prowadzące do łamania prawa, rozwiązłości obyczajów itp. Innymi słowami jest to proces polegający na łamaniu powszechnie przyjętych w społeczeństwie norm i zasad postępowania.
o Okoliczności świadczące o demoralizacji nieletniego:
- popełnienie czynu karalnego/zabronionego,
- używanie alkoholu lub innych środków w celu wprowadzenia się w stan odurzenia,
- uprawianie prostytucji,
- żebranie,
- uchylanie się od obowiązku szkolnego lub kształcenia zawodowego,
- palenie wyrobów tytoniowych,
- używanie słów nieprzyzwoitych,
- przemoc w rodzinie,
- inne zachowania naruszające zasady współżycia społecznego.
o Środki wychowawcze i poprawcze:
- udzielenie upomnienia;
- zobowiązać do określonego postępowania, a zwłaszcza do naprawienia wyrządzonej szkody, do wykonania określonych prac lub świadczeń na rzecz pokrzywdzonego lub społeczności lokalnej, do przeproszenia pokrzywdzonego, do podjęcia nauki lub pracy, do uczestniczenia w odpowiednich zajęciach o charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, do powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach albo do zaniechania używania alkoholu lub innego środka w celu wprowadzania się w stan odurzenia;
- ustanowienie nadzoru odpowiedzialnego rodziców lub opiekuna;
- ustanowienie nadzoru organizacji młodzieżowej lub innej organizacji społecznej, zakładu pracy albo osoby godnej zaufania – udzielających poręczenia za nieletniego;
- zastosowanie nadzoru kuratora;
- skierowanie do ośrodka kuratorskiego, a także do organizacji społecznej lub instytucji zajmujących się pracą z nieletnimi o charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, po uprzednim porozumieniu się z tą organizacją lub instytucją;
- orzeczenie zakazu prowadzenia pojazdów;
- orzeczenie przepadku rzeczy uzyskanych w związku z popełnieniem czynu karalnego;
- orzeczenie umieszczenia w młodzieżowym ośrodku wychowawczym albo w rodzinie zastępczej zawodowej, która ukończyła szkolenie przygotowujące do sprawowania opieki nad nieletnim;
- orzeczenie umieszczenia w zakładzie poprawczym.
W sytuacji popełnienia przez nieletniego czynu karalnego oraz wykazywaniu przejawów demoralizacji (nawet jednorazowe) Policja zobowiązana jest zebrać i utrwalić dowody jedynie w granicach tzw. dochodzenia w niezbędnym zakresie, o którym mowa w art. 308 kpk, przeprowadzić w niezbędnym zakresie czynności procesowe, a zwłaszcza dokonać oględzin, w razie potrzeby z udziałem biegłego, przeszukania lub czynności wymienionych w art. 74 § 2 pkt 1 kpk w stosunku do nieletniego, a także przedsięwziąć wobec niego inne niezbędne czynności, nie wyłączając pobrania krwi, włosów i wydzielin organizmu. Zgodnie z § 5 pkt 2 Zarządzenia nr 1619 KGP w zakresie zbierania i utrwalania dowodów przejawów demoralizacji oraz czynów karalnych, o których mowa w art. 32 e upn, zastosowanie mają przepisy art. 308 § 1 Ustawy z dnia 6 czerwca 1997 roku Kodeks postępowania karnego. Czynności Policji w zakresie tzw. dochodzenia w niezbędnym zakresie zmierzają do:
• zebrania dowodów uprawdopodobniających popełnienie konkretnego czynu przez konkretnego nieletniego bądź wykazywanie przejawów demoralizacji,
• zabezpieczenia dowodów przed utratą bądź zniszczeniem,
• przekazania materiałów sprawy niezwłocznie do sądu rodzinnego