Sejm postanowił uhonorować Franciszka Duszeńkę, wybitnego rzeźbiarza i rektora gdańskiej Akademii Sztuk Pięknych, ustanawiając rok 2025 Rokiem Franciszka Duszeńki. To ważne wyróżnienie dla artysty, którego twórczość nie tylko wzbogaciła polską kulturę, ale także wpisała się w dramatyczne wydarzenia XX wieku.
- Franciszek Duszeńko - artysta i pedagog
- Twórczość z przesłaniem
- Odzyskiwanie pamięci i zasługi dla kultury
Franciszek Duszeńko - artysta i pedagog
Franciszek Duszeńko, urodzony w 1925 roku w Gródku Jagiellońskim, był jednym z pionierów polskiego rzeźbiarstwa powojennego. Jego związek z Gdańskiem rozpoczął się w okresie tuż po wojnie, kiedy to stał się jednym z pierwszych absolwentów gdańskiej Akademii Sztuk Pięknych, wówczas znanej jako Państwowa Wyższa Szkoła Sztuk Plastycznych. Już dwa lata przed uzyskaniem dyplomu w 1952 roku, rozpoczął działalność pedagogiczną, co stanowiło fundament jego późniejsze kariery akademickiej.
W latach 1981-1987 Duszeńko pełnił funkcję rektora gdańskiej uczelni, stając się pierwszym rektorem wybranym w wolnych wyborach. Jego wkład w rozwój edukacji artystycznej w Polsce jest nieoceniony - pod jego kierunkiem dyplom uzyskało ponad 80 młodych rzeźbiarzy, którzy kontynuowali jego dziedzictwo w różnych dziedzinach sztuki.
Twórczość z przesłaniem
Duszeńko był współautorem wielu znaczących pomników, które do dziś są świadectwem nie tylko jego talentu, ale także historii, z jaką się zmagał. Wraz z Adamem Hauptem i Henrykiem Kitowskim, stworzył Pomnik Obrońców Wybrzeża na Westerplatte, który został odsłonięty w 1966 roku. Jego prace, takie jak pomnik Marii Konopnickiej przy Targu Rakowym, są nie tylko dziełami sztuki, ale także pomnikami pamięci o ważnych momentach w polskiej historii.
W uchwale Sejmu czytamy: "Jego sztuka wciąż budzi emocje i przypomina o dramatycznej historii XX-wieku." Jego twórczość niosła ze sobą antywojenne przesłanie, które wciąż jest aktualne, zwłaszcza w kontekście współczesnych konfliktów zbrojnych. Duszeńko poprzez swoje dzieła stał się głosem pokolenia, które doświadczyło wojny i jej konsekwencji.
Odzyskiwanie pamięci i zasługi dla kultury
Nadchodzące sto lat od urodzin Duszeńki to doskonała okazja, aby przypomnieć sobie o jego wkładzie w odbudowę Gdańska po II wojnie światowej. Artysta uczestniczył w renowacji wielu zniszczonych rzeźb, w tym kobiecych sfinksów przy Długim Targu oraz rycerzy na kamienicach przy Długim Targu 40. Jego prace są obecnie częścią zbiorów Muzeów Narodowych w Warszawie i Gdańsku, co potwierdza jego znaczenie w polskiej sztuce.
Franciszek Duszeńko zmarł w 2008 roku, ale jego dziedzictwo trwa nadal. Rada Miasta Gdańska przyznała mu pośmiertnie Medal Księcia Mściwoja II, a jego prace są wciąż obecne w przestrzeni publicznej, przypominając o wartościach, które niosą. Ustanowienie roku 2025 Rokiem Franciszka Duszeńki to nie tylko hołd dla jego dokonań, ale także przypomnienie dla nas wszystkich, aby nigdy nie zapomnieć o przeszłości i jej wpływie na naszą przyszłość.
Wg inf z: Urząd Miejski w Gdańsku
