Gdańsk z tytułem Miasta Literatury UNESCO i nową rolą Domu Literatury

Gdańsk dołączył do Sieci Miast Kreatywnych UNESCO jako Miasto Literatury, co otwiera miasto na międzynarodowe partnerstwa i programy rezydencyjne. To szansa na silniejszą promocję gdańskich autorów, ilustratorów i tłumaczy oraz na współpracę z ośrodkami z całego świata. W realizacji tych planów kluczową rolę ma pełnić powołany niedawno Dom Literatury — nowy operator programu.

“Tytuł Miasta Literatury UNESCO to nie tylko prestiżowe wyróżnienie, ale przede wszystkim potwierdzenie, że Gdańsk jest miejscem, gdzie słowo ma moc budowania wspólnoty, inspirowania do działania i pielęgnowania wartości. To sukces wszystkich, którzy tworzą literackie oblicze naszego miasta – autorów, badaczy, czytelników, instytucji i pasjonatów kultury”
— Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska

• Gdańsk jako centrum literackich partnerstw
• Dom Literatury jako operator programu
• Zasoby, współpraca i zobowiązania UNESCO

Gdańsk jako centrum literackich partnerstw

Decyzja o przyznaniu tytułu oznacza dla Gdańska możliwość nawiązywania nowych kontaktów międzynarodowych i udziału w pilotażowych inicjatywach UNESCO. Otwierają się programy rezydencyjne i większa widoczność dla twórców z regionu, a sama aplikacja do Sieci została przygotowana przez Elżbietę Foltyniak, dyrektorkę nowej instytucji. Wnioski wykorzystują historyczny i kulturowy kontekst miasta, które od dawna angażuje się w projekty dotyczące wolności słowa i inicjatyw obywatelskich.

Dom Literatury jako operator programu

Zainicjowany w 2022 roku projekt przekształcił się w funkcjonującą instytucję — Dom Literatury, który będzie zarządzał programem Gdańsk Miasto Literatury UNESCO. Instytucja ma łączyć działania edukacyjne, rezydencje pisarskie i promocję twórców, działając zarówno lokalnie, jak i w kontaktach międzynarodowych. To także punkt kontaktu dla organizacji i osób chcących współtworzyć literackie przedsięwzięcia w mieście.

Zasoby, współpraca i zobowiązania UNESCO

W ocenie aplikacji ważne były gdańskie archiwa i projekty cyfrowe — w tym Pomorska Biblioteka Cyfrowa tworzona przez ponad 40 instytucji i gromadząca ponad 120 000 tekstów i materiałów wizualnych, oraz Gedanopedia. Członkostwo w Sieci (UCCN) daje dostęp do łączącej dziś 350 miast platformy współpracy, która do tej pory obejmowała m.in. dziedziny: Design, Film, Gastronomia, Literatura, Muzyka, Sztuka Mediów, Rzemiosło i Sztuka Ludowa. Do tytułu wiążą się też zobowiązania programowe — działania na rzecz edukacji ekologicznej, wyrównywania szans i ochrony dziedzictwa, wpisujące się w Programy Rozwoju 2030 oraz strategiczne misje: Zielone Miasto, Wspólne Miasto, Dostępne Miasto i Innowacyjne Miasto. Gdańsk już uczestniczy w międzynarodowych inicjatywach, jak ICORN, i gości m.in. pisarzy na stypendiach, co potwierdza praktyczny wymiar nowych możliwości.

na podstawie: Urząd Miejski Gdańsk.