Gdańsk zaprasza mieszkańców i turystów na fascynującą podróż w czasie do lat powojennych. Nowa wystawa w Muzeum Gdańska odkrywa przed nami tajemnice budowy Grunwaldzkiej Dzielnicy Mieszkaniowej – od pierwotnych koncepcji po zrealizowane projekty.
- Historia powstania Grunwaldzkiej Dzielnicy Mieszkaniowej (GDM).
- Wpływ socrealizmu na architekturę Wrzeszcza.
- Unikalne fotografie i niezrealizowane plany.
- Wystawa czynna do 30 września 2024 roku.
Nowa wystawa w Muzeum Gdańska odkrywa przed nami fascynujące kulisy powstawania Grunwaldzkiej Dzielnicy Mieszkaniowej (GDM). To miejsce miało stać się nowym centrum usługowo-handlowym Gdańska, które podnosiło się z ruin po wojnie. Dyrektor Muzeum Gdańska, Waldemar Ossowski, zaznacza: "Socrealizm kojarzy się nam z warszawskim Pałacem Kultury, Marszałkowską Dzielnicą Mieszkaniową oraz krakowską Nową Hutą. Także w Gdańsku miało powstać rozległe założenie z monumentalnymi budynkami."
Wrzeszcz, mimo że mniej zniszczony podczas walk w marcu 1945 roku w porównaniu do centrum Gdańska, wymagał sporych prac odbudowujących. Aleja Grunwaldzka, wcześniej znana jako Adolf-Hitler-Straße, i przylegający do niej stary rynek poniosły największe straty. W 1946 roku zadecydowano o połączeniu Gdańska i Gdyni szeroką drogą, której główna ulica Wrzeszcza miała stać się integralną częścią.
Budowa Grunwaldzkiej Dzielnicy Mieszkaniowej była częścią planu sześcioletniego realizowanego w latach 1950-1955, co miało istotne znaczenie dla socjalistycznej propagandy. - Pierwotna koncepcja zakładała nawiązanie do zabytkowych kamieniczek Gdańska - mówi Klaudiusz Grabowski, kurator wystawy. - Miały więc powstać trzypiętrowe domy ze spadzistymi dachami, ale przyjechała delegacja z Warszawy… i w rezultacie w dzielnicy budynki liczą cztery piętra, bez spadzistych dachów. Tak jak w stolicy.
Projekt urbanistyczny Wrzeszcza, przedstawiony w 1948 roku, zakładał nadanie dzielnicy wielkomiejskiego charakteru. Za jego realizację odpowiedzialna była wileńska architektka Irena Heilmanowa. Plany szczegółowe opracowali architekci Wacław Rembiszewski, Józef Chmiel i Władysław Lew. W latach 1953-1963 za projektowanie GDM-u odpowiadał Daniel Olędzki.
Wystawa w Sali Sądowej Zespołu Przedbramia prezentuje unikalne fotografie z lat 50.-60. XX wieku. Widzowie mogą zobaczyć archiwalne zdjęcia, w tym unikatowe makiety niezrealizowanych koncepcji oraz plan GDM-u z 1954 roku, przekazany przez architektkę Danutę Olędzką, żonę głównego projektanta tego założenia urbanistycznego.
Wystawa przybliża także życie codzienne w GDM-ie, gdzie powstały liczne kawiarnie, sklepy oraz restauracje. Najsłynniejsze z nich to Cristal, Newska oraz Olimp, który znajdował się na szczycie 17-kondygnacyjnego wieżowca, popularnie zwanego „Dolarowcem”.
Ekspozycja będzie dostępna do 30 września 2024 roku. Wernisaż wystawy odbędzie się 25 maja (sobota) o godz. 12.00, wstęp jest wolny. Ceny biletów to 17 zł (normalny) i 12 zł (ulgowy). Szczegóły dotyczące godzin otwarcia można znaleźć na stronie muzeum.
Urząd Miejski Gdańsk
