Tajemnice gdańskich hoteli: żółwiowa zupa i komunistyczne służby w tle
Zapraszamy na wyjątkową wystawę, która przeniesie Was w fascynujący świat historii gdańskich hoteli. Od XIX wieku po czasy PRL, poznajcie opowieści o luksusowych obiektach, słynnych gościach i niecodziennych wydarzeniach, które miały miejsce w hotelowych murach.

Historia gdańskich hoteli od XIX wieku

Choć hotele w dzisiejszym rozumieniu tego słowa zaczęły powstawać w Gdańsku dopiero w XIX wieku, ich historia jest niezwykle bogata. Jak mówi dr Janusz Dargacz z Muzeum Gdańska, kurator nowej wystawy „Pokój z widokiem. Gdańskie hotele w XIX i XX wieku”, w tamtym czasie w mieście powstały dziesiątki hoteli i zajazdów. Były one odpowiedzią na rosnące potrzeby turystów, którzy przybywali do Gdańska z Niemiec oraz terenów dawnej Rzeczpospolitej, zafascynowani jego historią i zabytkami.

Do najbardziej prestiżowych hoteli w dawnym Gdańsku należały Englisches Haus przy ulicy Chlebnickiej oraz Hotel du Nord przy Długim Targu. Przełom XIX i XX wieku przyniósł duże zmiany w branży hotelowej. Powstały wtedy nowoczesne obiekty, takie jak Danziger Hof, Reichshof, Continental czy Deutscher Hof. W okresie międzywojennym niektóre z tych hoteli znalazły się w rękach Polaków, a po wojnie rozpoczęto budowę nowych na zgliszczach zniszczonego miasta.

Najbardziej luksusowy hotel Danziger Hof

Hotel Danziger Hof, wybudowany w latach 1896–1898 na miejscu zniwelowanych ziemnych wałów obronnych, był symbolem luksusu. Zaprojektowany przez Karla Gausego, posiadał 120 pokoi, centralne ogrzewanie, oświetlenie elektryczne, windy i własną pralnię. Restauracja mogła pomieścić 100 gości, oferując wykwintne dania, a dodatkowe atrakcje obejmowały cukiernię, kawiarnię, czytelnię oraz kilka sklepów, w tym perfumerię i jubilera.

Katarzyna Kurkowska z Muzeum Gdańska, współkuratorka wystawy, opowiada: „By spełnić oczekiwania elit i gości z wyższych sfer, w projekcie uwzględniono salę balową na 400 miejsc wraz z estradą oraz salę konferencyjną na parterze. Przybyłym proponowano bogaty program artystyczny, w tym spektakle, koncerty czy występy kabaretowe. Gośćmi byli tu m.in. cesarz Wilhelm II, cesarzowa Augusta Wiktoria czy polscy artyści Wojciech Kossak i Ignacy Jan Paderewski.”

Hotel został zmodernizowany w 1930 roku, ale niestety zniszczony w 1945 roku. Dyskusje na temat jego odbudowy trwają do dziś.

Wakacje w czasach PRL: wczasy pracownicze i hotele orbisowskie

Po II wojnie światowej, pomimo zniszczeń, Gdańsk wciąż przyciągał turystów. Władza ludowa zapewniała obywatelom wakacyjny wypoczynek w ramach wczasów pracowniczych, jednak nie każdy mógł z nich skorzystać. Wielu Polaków decydowało się na wyjazdy prywatne, nocując u rodziny, w wynajętych pokojach lub na campingach.

Rita Lulińska z Muzeum Gdańska, współautorka wystawy, mówi: „Na korzystanie z hoteli mogli sobie pozwolić przede wszystkim goście zagraniczni oraz zamożna Polonia. Polskimi gośćmi hotelowymi byli najczęściej artyści, intelektualiści oraz przedstawiciele półświatka.” Hotele orbisowskie słynęły z wystawnych przyjęć i bankietów, a w kontrze do nich stały hotele robotnicze o znacznie niższym standardzie, jak gdański Jantar, działający do 1955 roku.

Specjalne służby i hotelowe sekrety

W czasach PRL, hotele były pod ścisłą kontrolą służb specjalnych, które interesowały się zarówno cudzoziemcami, jak i Polakami zatrzymującymi się w tych obiektach. W pokojach instalowano aparaturę podsłuchową i podglądową, a główne źródło informacji stanowiła agentura werbowana spośród pracowników hoteli, taksówkarzy, prostytutek i cinkciarzy handlujących obcą walutą.

Wystawa w Domu Uphagena: co warto wiedzieć?

Wystawa „Pokój z widokiem. Gdańskie hotele w XIX i XX wieku” prezentowana jest w Domu Uphagena i obejmuje historie dziesięciu hoteli działających od XIX wieku do 1989 roku. Znajdziemy tu również informacje o mniejszych przedwojennych hotelach w dzielnicach takich jak Wrzeszcz i Oliwa. Na wystawie zaprezentowano około 110 eksponatów pochodzących ze zbiorów Muzeum Gdańska, Muzeum Sopotu, Archiwum Państwowego w Gdańsku oraz Polskiej Akademii Nauk Biblioteki Gdańskiej.

W ramach przygotowań do wystawy, zorganizowano ogólnopolską zbiórkę pamiątek, w wyniku której zebrano 81 ilustracji i 38 obiektów. Swoje pamiątki przekazały również hotele Mercure Gdańsk Posejdon oraz Mercure Gdańsk Stare Miasto, dawny Hevelius.

Dostępność wystawy i dodatkowe informacje

Wystawa będzie czynna od 22 czerwca do 3 listopada 2024 roku. Godziny otwarcia i ceny biletów można znaleźć na stronie internetowej Muzeum Gdańska. W październiku odbędą się również wykłady i oprowadzania kuratorskie. Niestety, ze względu na historyczny charakter budynku, Dom Uphagena nie posiada udogodnień dla osób z niepełnosprawnościami ruchowymi.

Specjalnie dla osób niewidomych przygotowano 5 audiodeskrypcji wybranych obiektów, dostępnych po zeskanowaniu kodu QR umieszczonego na etykiecie obok eksponatu.

Zapraszamy do zwiedzania i odkrywania fascynującej historii gdańskich hoteli!


Wg inf z: Urząd Miejski Gdańsk