Kawa Brejka to zapomniany, ale niezwykle ciekawy element dawnej gdańskiej tradycji kulinarnej. Choć dziś Gdańsk kojarzy się raczej z piwem i likierem Goldwasser, to kawa od wieków odgrywała tu ogromną rolę. Było to jedno z pierwszych miast na ziemiach polskich, w których zaczęto regularnie pić kawę – a wszystko za sprawą niemieckich kupców i kolonistów, którzy przywieźli ten zwyczaj do portowego miasta.
Kultura picia kawy w Gdańsku sięga XVII wieku, kiedy miasto było jednym z najważniejszych ośrodków handlowych w Europie. Kupcy przywozili egzotyczne towary – przyprawy, kakao, herbatę i oczywiście kawę. W gdańskich kamienicach i eleganckich kawiarniach szybko zaczęto przyrządzać napój na różne sposoby, inspirowane zarówno niemieckimi, jak i holenderskimi zwyczajami.
Kawa Brejka (niem. Brechkafee lub Bregen-Kaffee) wyróżniała się tym, że była podawana z dodatkiem przypraw korzennych, czekolady lub alkoholu – często Goldwassera, rumu lub gdańskiego likieru jałowcowego. Była to kawa bardziej deserowa, gęsta, pełna aromatu i charakterystycznego smaku, który różnił się od tradycyjnej czarnej kawy serwowanej w innych częściach Europy.
Często podawano ją również w wersji „łamanej” – stąd nazwa „Brejka” – czyli z dodatkiem śmietanki lub mleka, co sprawiało, że napój miał jedwabistą konsystencję i lekko słodkawy posmak.
Dziś kawa Brejka nie jest powszechnie znana, ale można odtworzyć jej dawną recepturę i poczuć smak Gdańska sprzed kilku wieków.
Przepis na kawę Brejka – gdańską kawę korzenną z nutą Goldwassera
➡️ Porcja: na 2 osoby
⏳ Czas przygotowania: 10 minut
Składniki:
- 2 filiżanki mocnej, świeżo parzonej kawy (najlepiej z kawiarki lub ekspresu)
- 50 ml likieru Goldwasser lub rumu
- 1 łyżeczka kakao lub startej gorzkiej czekolady
- ½ łyżeczki cynamonu
- 1 szczypta gałki muszkatołowej
- 100 ml spienionego mleka lub śmietanki 30%
- 1 łyżeczka miodu lub cukru trzcinowego (opcjonalnie)
- Bita śmietana do dekoracji (opcjonalnie)
- Starta czekolada lub skórka pomarańczowa do posypania
Przygotowanie:
- Parzenie kawy: Zaparz mocną kawę – najlepiej w kawiarce lub ekspresie. Jeśli używasz metody alternatywnej, postaw na French press lub klasyczne przelewanie.
- Dodanie przypraw: Do gorącej kawy dodaj kakao, cynamon i gałkę muszkatołową. Wymieszaj dokładnie, aby składniki dobrze się rozpuściły.
- Wzbogacenie smaku: Wlej likier Goldwasser lub rum, a jeśli lubisz słodsze napoje, dodaj miód lub cukier trzcinowy.
- Dodanie mleka: Podgrzej i spień mleko lub śmietankę, a następnie wlej do kawy, delikatnie mieszając, aby uzyskać kremową konsystencję.
- Dekoracja: Jeśli chcesz, udekoruj kawę bitą śmietaną, startą gorzką czekoladą lub odrobiną skórki pomarańczowej dla jeszcze bardziej aromatycznego efektu.
Z czym podawać kawę Brejka?
- Z piernikami gdańskimi – korzenny smak idealnie współgra z przyprawami w kawie
- Z marcepanem lub czekoladą – słodka nuta podkreśla likier Goldwasser
- Z drożdżowym ciastem lub szarlotką – klasyczne połączenie z ciepłym napojem
Dlaczego warto spróbować?
Kawa Brejka to powrót do dawnych gdańskich tradycji i smaków. Jej bogaty, korzenny aromat i dodatek złocistego likieru Goldwasser sprawiają, że jest to napój, który przenosi nas w czasie – do gdańskich kamienic i kawiarni, gdzie kupcy i arystokraci delektowali się egzotycznymi smakami. To idealna propozycja na zimowe wieczory lub leniwe popołudnie, kiedy chcesz poczuć klimat dawnego Gdańska w swojej filiżance!
