Miasto dla każdego wieku - jak Gdańsk wdraża koncepcję 8-80 w przestrzeni miejskiej

W Gdańsku idea miasta 8-80 zaczyna nabierać realnych kształtów - od miejsc zabawy dla dzieci po ścieżki i ławki dla seniorów. W Biurze Rozwoju Gdańska mówią o planach, które mają sprawić, że codzienne trasy będą krótsze i bezpieczniejsze, a zieleń oraz transport publiczny - łatwiej dostępne. Rozmowa pokazuje, że to nie jednorazowe działania, lecz system narzędzi i standardów projektowanych pod potrzeby różnych pokoleń.

• Jak Gdańsk przekłada ideę 8-80 na codzienne decyzje
• Gdański Standard Ulicy Miejskiej i Gdańskie Przestrzenie Lokalne w działaniu
• Edukacja, konsultacje i planowanie - co to daje mieszkańcom

Jak Gdańsk przekłada ideę 8-80 na codzienne decyzje

Gdański model planowania kładzie nacisk na ludzi i ich potrzeby - od najmłodszych do najstarszych. Według Gdańskich Badań Ruchu z 2022 roku niemal 50 proc. codziennych podróży uczniów oraz emerytów i rencistów odbywa się pieszo, co potwierdza sensowność koncepcji krótkich odległości. W praktyce oznacza to, że miasto stara się zapewnić dostęp do podstawowych usług - szkoły, sklepu, parku czy biblioteki - w bliskim sąsiedztwie, na zasadzie idei miasta 15-minutowego.

Miasto korzysta z narzędzi planistycznych i norm, które mają stać się rutyną przy nowych inwestycjach. Dzięki modelowi dostępności pieszej i aplikacji „Mapy dostępności pieszej do przystanków transportu zbiorowego w Gdańsku” urzędnicy i mieszkańcy mogą lepiej oceniać, czy planowane rozwiązania rzeczywiście skracają dystanse i poprawiają bezpieczeństwo na trasie do szkoły czy do parku.

“Współczesna urbanistyka się zmienia; dziś w centrum stawia się mieszkańca i jego potrzeby”

• Edyta Damszel-Turek, Urbanista Miasta, dyrektor Biura Rozwoju Gdańska

Gdański Standard Ulicy Miejskiej i Gdańskie Przestrzenie Lokalne w działaniu

W narzędziowniku miasta są dokumenty i projekty, które mają przekształcać ulice i place w przyjazne, dostępne przestrzenie. Gdański Standard Ulicy Miejskiej (GSUM) stawia priorytet pieszym, rowerzystom i transportowi publicznemu. Równolegle program Gdańskie Przestrzenie Lokalne (GPL) proponuje konkretne rozwiązania dla najbliższych sąsiedztw - ławki, zieleń, oświetlenie, by codzienne trasy stały się wygodniejsze i bardziej bezpieczne.

Planowanie transportu obejmuje też rozwój sieci tramwajowej i pętli autobusowych oraz stosowanie zasad Transit Oriented Development - wokół przystanków tworzone są usługi i tereny zielone. W obrębie większych inwestycji, np. wokół planowanej linii PKM Południe, projektuje się otoczenie przystanków tak, by sprzyjało pieszym i rowerzystom. System tras rowerowych STeR oraz jego aktualizacja STeR 2.0 mają z kolei uporządkować rozwój infrastruktury rowerowej i uczynić ją spójną zamiast doraźnej.

Warto też przypomnieć, że od 2009 roku istnieje urząd Pełnomocnika Prezydenta ds. Polityki Rowerowej - stała funkcja, która wspiera myślenie długofalowe o rowerach w mieście.

Edukacja, konsultacje i planowanie - co to daje mieszkańcom

Działania Biura Rozwoju Gdańska idą w parze z warsztatami, spacerami badawczymi i konsultacjami. W planowaniu wykorzystuje się także standardy dostępności dla szkół i terenów zieleni, które pojawiają się w procedurach planistycznych i tzw. specustawie mieszkaniowej. To oznacza, że przy nowych osiedlach czy inwestycjach większą wagę przykłada się do tego, by drogi do szkoły czy do parku były bezpieczne i krótkie.

“Miasto wygodne dla najmłodszych i najstarszych mieszkańców będzie dobrym miejscem do życia dla każdego.”

• Edyta Damszel-Turek, Urbanista Miasta, dyrektor Biura Rozwoju Gdańska

Mieszkańcy odniosą z tego praktyczne korzyści - krótsze spacery po zakupy, łatwiejszy dostęp do placówek podstawowych i przyjemniejsza przestrzeń spotkań. Jednocześnie plany takie jak Gdańska Polityka Zieleni i Gdańska Polityka Wodna starają się łączyć potrzeby rekreacji z ochroną przyrody i retencją, dzięki czemu zyskuje i środowisko, i codzienna jakość życia.

Dla kogoś, kto porusza się po Gdańsku na co dzień, to sygnał, by:

• sprawdzać na bieżąco opracowania Biura Rozwoju Gdańska i aplikację mapową - one pokazują nowe trasy i zmiany dostępności;
• uczestniczyć w konsultacjach i spacerach organizowanych przez miasto - to realny wpływ na kształt najbliższej przestrzeni;
• rozważyć zamianę krótkich przejazdów autem na spacer lub rower - miasto projektuje infrastrukturę właśnie pod takie wybory.

Takie działania nie dzieją się same - to seria standardów, planów i dialogu, które razem mają przekształcić Gdańsk w środowisko przyjazne dla wszystkich pokoleń.

na podstawie: Urząd Miejski Gdańsk.