45 lat od Porozumień Sierpniowych, otwarto bramę stoczni na Placu Solidarności

45 lat po przełomie — w Gdańsku w samo południe symbolicznie otwarto historyczną bramę stoczniową; w obchodach na Placu Solidarności uczestniczyła wojewoda pomorska Beata Rutkiewicz oraz bohaterowie Sierpnia ‘80 i przedstawiciele władz.

• Gdańsk dziś świętuje rocznicę i otwiera bramę stoczniową
• Przypomnijmy, jak to zaczęło się w stoczni i co zmieniło Porozumienie Gdańskie

Gdańsk dziś świętuje rocznicę i otwiera bramę stoczniową

31.08.2025 obchodzimy 45. rocznicę podpisania Porozumień Sierpniowych. W obchodach, które odbyły się na Placu Solidarności, o godz. 12:00 uroczyście otwarto historyczną bramę stoczniową — gest o wyraźnym znaczeniu symbolicznym, nawiązującym do wydarzeń sprzed półtorej dekady. W uroczystości uczestniczyli bohaterowie Sierpnia ‘80, przedstawiciele rządu oraz władze miasta Gdańska i województwa pomorskiego. Wśród gości była wojewoda pomorska Beata Rutkiewicz.

Przebieg wydarzeń zachował ciągłość z pamięcią o tamtych dniach: ceremonia na Placu Solidarności, wystąpienia i obecność osób bezpośrednio związanych ze strajkami z sierpnia 1980 roku. To sprawia, że obchody mają zarówno wymiar lokalny, jak i historyczny — przypominają mieszkańcom, skąd wywodzi się współczesna Polska.

Przypomnijmy, jak to zaczęło się w stoczni i co zmieniło Porozumienie Gdańskie

Protesty, które wybuchły latem 1980 roku, były reakcją na pogarszającą się sytuację społeczną i braki w zaopatrzeniu w żywność. Strajk w Stoczni Gdańskiej im. Lenina rozpoczął się 14 sierpnia 1980 roku i szybko stał się impulsem dla szerszego ruchu społecznego w Polsce.

Podczas strajków spisano 21 postulatów, a wśród nich znalazł się pierwszy, sformułowany jednoznacznie jako żądanie prawa do niezależnej reprezentacji pracowniczej. W tekście będącym dosłownym cytatem zapisano pierwszy postulat w słowach:

„Akceptacja niezależnych od partii i pracodawców wolnych związków zawodowych, wynikająca z ratyfikowanej przez PRL Konwencji nr 87 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej wolności związkowych”.

Domagano się również realizacji postulatów ekonomicznych i socjalnych. Kulminacją tamtych wydarzeń było Porozumienie Gdańskie podpisane 31 sierpnia 1980 roku. Akt formalny został zawarty o godz. 17:00 w sali BHP Stoczni Gdańskiej między komisją rządową a Międzyzakładowym Komitetem Strajkowym, który reprezentował ponad 700 zakładów z całej Polski.

Porozumienie było jednym z kluczowych momentów końca systemu komunistycznego w regionie — pozwoliło na powstanie niezależnych związków zawodowych i wprowadziło ważne ustępstwa, które rząd zaakceptował. Wśród uzgodnień znalazły się m.in. zgoda na utworzenie nowych, niezależnych, samorządnych związków zawodowych, prawo do strajku, budowa pomnika ofiar Grudnia 1970, transmisje niedzielnych mszy św. w Polskim Radiu oraz ograniczenie cenzury.

Rok 1989 przyniósł przełom polityczny — upadek „żelaznej kurtyny” i początek głębokich przemian w Polsce oraz w całej Europie Środkowo‑Wschodniej. Obchody w Gdańsku przypominają dziś o tamtej drodze: od strajku w Stoczni Gdańskiej im. Lenina do Porozumienia Gdańskiego, które zmieniło bieg historii.

Na podst. Urząd Wojewódzki w Gdańsku