12 kwietnia wręczono w Gdańsku Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska za Twórczość Translatorską im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego. Za całokształt twórczości uhonorowana została Małgorzata Łukasiewicz, która z języka niemieckiego przełożyła dzieła m.in. Jürgena Habermasa, Theodora W. Adorna, Friedricha Nietzschego, Hermanna Hessego czy W.G. Sebalda. Spośród sied-miu tłumaczek i tłumaczy nominowanych za przekład jednego dzieła jury zde-cydowało się nagrodzić Marcina Szustra, który z języka angielskiego przetłumaczył powieść Djuny Barnes pt. „Ostępy nocy”. Nagroda towarzyszy organizowanym przez Instytut Kultury Miejskiej Gdańskim Spotkaniom Literackim „Odnalezione w tłumaczeniu”.
Nagrodę za całokształt twórczości translatorskiej otrzymała Małgorzata Łukasiewicz, tłumaczka i eseistka, specjalizująca się w przekładach niemieckiej prozy, eseistyki i literatury filozoficznej. Łukasiewicz wprowadziła do polszczyzny m. in. dzieła Hansa Georga Gadamera i Jürgena Habermasa, Theodora W. Adorna i Maksa Horkheimera, Friedricha Nietzschego i Richarda Wagnera, Heinricha Bölla i Patricka Süskinda, Roberta Walsera i W.G. Sebalda, Hermanna Hessego, Thomasa Manna i Josepha Rotha. Jest jedną z najbardziej rozpoznawalnych twarzy polskiej literatury przekładowej, a także laureatką licznych nagród, m.in. Pro-Helvetii, Fundacji Boscha, PEN-Clubu, „Literatury na Świecie”, „Zeszytów Literackich” i Nagrody Polsko-Niemieckiej dla tłumaczy literatury.
– Oryginał jest dla tłumacza czymś na kształt muzycznej partytury, którą odtwórca musi zinterpretować na własną modłę. W swoich zmaganiach z cudzymi utworami Małgorzata Łukasiewicz zawsze starała się uszanować nie tylko daną konwencję literacką, ale także odrębność dykcji poszczególnych pisarzy, dbała o to, żeby wydobyć wszystkie smaki, zachować dwuznaczności, mocno ustawić głos, nadać zdaniom właściwy rytm. Słowem, stworzyć w polszczyźnie ekwiwalent cudzej wyobraź-ni, cudzego świata i sposobu obrazowania. (…) Napisać cudzą książkę po swojemu. I napisać z pasją. Bo też warto dopowiedzieć, że literatura jest pasją Małgorzaty, która nie tylko ją tłumaczy, ale również o niej pisze. Podobnie jak pisze o tym, czym jest przekład. I znów przytoczę jej słowa: „Nie ma na świecie lepszego zajęcia niż bawienie się w wielkiej piaskownicy języka” – mówiła w laudacji przewodnicząca Kapituły Nagrody Translatorskiej Anna Wasilewska.
Laureatem Nagrody za tłumaczenie jednego dzieła został Marcin Szuster, którego znakomity przekład z języka angielskiego wprowadza do polszczyzny znane dzieło modernizmu – „Ostępy nocy” Djuny Barnes.
– Powieść ukazała się w roku 1936 roku, jej pretekstowa fabuła służy przede wszystkim nieokiełznanej językowej wyobraźni. Bogactwo leksykalne, kapryśna składnia, przeskoki pomiędzy rozmaitymi tonacjami języka, ryzykowne metafory na pograniczu świadomej pretensjonalności wpisują tę powieść w poetykę kampu. Te elementy, jak również zabawa konwencjami literackimi, nawiązania do klasyki oraz do współczesnych autorce pisarzy awangardowych, takich jak Gertruda Stein, Virgi-nia Woolf i James Joyce – były dla tłumacza wielkim wyzwaniem – opisuje kunszt tłumacza Justyna Sobolewska, członkini Kapituły Nagrody Translatorskiej.
– Marcin Szuster, tłumacz m.in. Jamesa Schuylera, Williama Burroughsa, Boba Dy-lana, a także Paula de Mana i Harolda Blooma, stworzył dla Djuny Barnes język wytrącony z kolein banału, język, który śmiało poczyna sobie z ekstrawagancją słownych skojarzeń, rozbuchanych monologów i twórczo dyskutuje z polską tradycją tłumaczenia tekstów literatury anglosaskiej – dodaje Sobolewska w laudacji.
Kapituła Nagrody 2018-2019 pracowała w składzie: Joanna Kornaś-Warwas, Piotr Paziński, Julia Różewicz, Justyna Sobolewska, Tomasz Swoboda, Ryszard Turczyn, Anna Wasilewska (przewodnicząca Kapituły).
Do nagrody za całokształt twórczości w tegorocznej edycji zgłoszono 34 kandydatury, do nagrody za przekład jednego dzieła zgłoszono zaś 99 autorów.
Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska za Twórczość Translatorską im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego wręczana jest w trakcie Gdańskich Spotkań Literackich, które organizuje Instytut Kultury Miejskiej. Czwarta edycja wydarzenia odbywa się w dniach 11-13 kwietnia w Gdańsku i zabiera uczestników i uczestniczki w literacką podróż na Wschód. Pełen program Spotkań znajduje się na: www.odnalezionewtlumaczeniu.pl.
Wśród nominowanych w roku 2019 znaleźli się:
· Tomasz Gałązka za przekład z języka angielskiego powieści Bena Fountaina pt. „Długi marsz w połowie meczu” (wyd. Czarne);
· Monika Muskała za przekład z języka niemieckiego dramatu Elfriede Jelinek pt. „Rechnitz. Anioł Zagłady” (znajduje się w publikacji „Między placem bohaterów a Rechnitz. Austriackie rozliczenia”, wyd. Korporacja Ha!art!);
· Krystyna Rodowska za przekład z języka francuskiego powieści Marcela Prousta pt. „W poszukiwaniu utraconego czasu. W stronę Swanna” (wyd. Officyna);
· Elżbieta Sobolewska za przekład z języka węgierskiego powieści Pétera Nádasa pt. „Pamięć” (wyd. Biuro Literackie),
· Andrzej Sosnowski za przekład z języka angielskiego wyboru wierszy Elisabeth Bishop pt. „Santarem” (wyd. Biuro Literackie);
· Marcin Szuster za przekład z języka angielskiego powieści Djuny Barnes pt. „Ostępy nocy” (wyd. Ossolineum);
· Teresa Worowska za przekład z języka węgierskiego „Dziennika 1946-1956” oraz „Dziennika 1957-1966” Sándora Máraiego (wyd. Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”).
—
Gdańskie Spotkania Literackie „Odnalezione w tłumaczeniu” 2019 | Podróż na Wschód, 11 – 13 kwietnia
Organizator: Instytut Kultury Miejskiej, Miasto Gdańsk
Partnerzy medialni: Pismo. Magazyn Opinii, Tygodnik Powszechny, Radio Gdańsk, Trójmiasto.pl
Zasady i warunki
Raport